Pañcāla

[[Plik:04 Doab.png|mały|Indie północne (Doab)]][[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]

Charakterystyka krainy

krainy / ludy		stolica	władca	liczba wzmianek	stronnictwo
Pañcāla (Pāñcāla)	Pañcāla	Kāmpilyā (4)	Drupada	636	P
	Sṛñjaya		Uttamaujas	242	P
	Somaka			130	P
	Prabhadraka		Dhṛṣṭadyumna	35	P
	Aśmaka		Aśmaka	7	K	P
	Pañcāla (utt.)	Ahicchatrā	Aśvatthāman		K

• Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
• W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.

Na południowy wschód od Kuru rozciągał się kraj Pańćalów. Tworzyły go liczne ludy: Sṛñjaya, Somaka, Prabhadraka i Aśmaka. Ich stolicą była Kāmpilyā (4, identyfikowana jako Kampil), którą władał Drupada. To tu odbyła się swajamwara Draupadī, podczas której Pandawowie zdobyli swoją małżonkę. Miasto oblegają Kaurawowie i Pandawowie na prośbę Drony, by dać mistrzowi królestwo Drupady jako zapłatę za naukę. Ów konflikt Drony i Drupady zaowocował podziałem królestwa na Pańćalę północną (uttara), gdzie Drona ustanawia królem swego syna Aśwatthamana i Pańćalę południową (dakṣina). Stolicą północnej Pańćali, nie wspomnianą w MBh, miała być Ahicchatrā (identyfikowana jako Ramnagar, Kapoor 2002:16). W pobliżu kraju Pańćalów znajdowała się  Ekacakrā (18, identyfikowana jako Etawah), miejscowość, w której ukrywali się Pandawowie po próbie spalenia ich w  Waranawacie (Vāraṇāvata) (1.55). W granicach wpływu Pańćali mogło znajdować się słynne Naimiṣa (31) – miejsce pielgrzymkowe, w którym dokonała się recytacja puran i MBh.

Pokolenia bohaterów i ich relacje

	Pañcāla (utt.)	Pañcāla
dziadek	Bharadvāja	Pṛṣata
ojciec	Droṇa	Drupada
syn	Aśvatthāman	Dhṛṣṭadyumna, Śikhaṇḍin, Satyajit, (Draupadī)	Uttamaujas / Sṛñjaya
wnuk

• W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety. Ukośnik oddziela alternatywne imiona jednego bohatera.

Ponieważ wydarzenia MBh przeważnie dotyczą dynastii Kurów, Pańćalów i Matsjów nie sposób w tym miejscu przedstawić całokształtu relacji bohaterów z nich pochodzących. Warto jednak zwrócić uwagę na kluczowe wydarzenie kształtujące relacje między królestwami – przyjaźń Drony i Drupady kończy się wrogością i skutkuje następującymi konsekwencjami:

• Droṇa zostaje nauczycielem Kaurawów, a ich zapłatą za naukę ma być pokonanie Drupady,
• Pañcāla zostaje podzielona na północną i południową,
• Drupada spełnia ofiarę – jego dzieci rodzą się, by zniszczyć Dronę,
• Drupadzie rodzi się skrzywdzona przed Bhiszmę Ambā (Śikhaṇḍin).