Maści koni
Bohaterowie eposu identyfikowani są z maścią swych koni, co czasem znajduje odzwierciedlenie w ich imionach, np. Drona nazywany jest Krwawokonnym (Droṇa – Śonāśva), a Ardźuna Białowierzchowcowym (Arjuna – Śvetavāhana). Opis maści koni bohaterów po stronie Pandawów przedstawia MBh 7.22, dodatkowe fragmenty rozsiane są po całym tekście. Maść koni najczęściej wyrażona jest przez jej porównanie z kwiatem, ptakiem, zwierzęciem lub jakimś innym obiektem o charakterystycznej barwie. Dzięki temu opisy maści koni dużo wnoszą do metaforyki kolorystycznej eposu w ogólności. Zwracają uwagę na to, jakim obiektom przypisywano znaczące kolory i jaką paletą barw posługiwali się bardowie. W tabeli, tam gdzie jest to możliwe, umieszczamy zdjęcia obiektów, które służą za metaforę źródłową koloru (źródło barwy) i podajemy współczesną możliwą nomenklaturę maści (kasztanowa, siwa, szampańska itd.). W opisie podane są również przykładowe cytowania w tekście.
imię | maść | obrazek | źródło barwy |
Abhimanyu | kasztanowa
- płowa, czerwonobrązowa (piśaṅga), - 7.7.26 |
||
Arjuna | siwa
- biała (śveta), - barwa czapli (balāka), - 7.6.20, 7.75.31 |
||
Bhīma | gniada (sabino)
- barwa antylopy indyjskiej (ṛśya), - brązowo-czarna, białe nogi i podbrzusze, - 7.22.2 |
||
Bhīṣma | siwa
- biała (śveta), - 6.78.12 |
||
Bṛhatkṣatra | izabelowata (palomino)
- przydymiona słoma / proso (palāladhūma), - 7.22.17 |
||
Cekitāna | kremowa (cremello)
- brunatny jedwab (babhrukauśeya), - 2.22.38 |
||
Citra | srokata
- pstrokata / cętkowana (citra), - 7.22.56 |
||
Citrāyudha | złotoszampańska
- barwa kwiatu kimśuka (kiṃśukapuṣpa), - konie w barwnych wieńcach (citramālya), - 7.22.54 |
||
Ćandradeva | siwa jabłkowita (szpak)
- barwa księżyca (śaśāṅka), - 7.22.50 |
||
Daṇḍadhāra | izabelowata (palomino)
- barwa pręcików lotosu (padmakiñjalka), - barwa kępy pędów bambusa (śarakāṇḍanibha), - 7.22.46 |
||
Daṇḍaketu | kremowa (cremello)
- barwa kurzego jaja (kukkuṭāṇḍa), - 7.22.58 |
||
Dhṛṣṭadyumna | bułana (myszata)
- gołębia (pārāvata), - 7.19.22, 7.22.33 |
||
Dhṛṣṭaketu | tarantowa (płatki śniegu)
- cętkowana (śabala), - barwa jelenia czytala (sāraṅga), - 7.22.15 |
||
Droṇa | jasnogniada
- krwista (śoṇa), - 7.7.10 |
||
Drupada | kasztanowa (z gwiazdką)
- żółto-zielona, płowa, rudawa (hari), - ze znakiem na pysku (lalāma), - 7.22.6 |
||
Draupadeya | synowie Draupadi:
Prativindhya siwa (jabłkowita) - biała (śveta), - o czarnej grzywie (kṛṣṇagrīva), - 7.22.20 Sutasoma izabelowata (palomino) - barwa kwiatu fasoli mung (māṣapuṣpa), - 7.22.21 Śrutakīrti kara - barwa piór kraski orientalnej (cāṣapatra) - 7.22.25 Śatānīka izabelowata (palomino) - barwa kwiatu damarzyku (śālapuṣpa), - barwa wschodzącego słońca (ādityataruṇa), - 7.22.23 Śrutasena kara - barwa pawiej szyi (mayūragrīva), - barwa pawia (mayūra), - konie mają złote jarzma (kāñcana, yoktṛ), - 7.22.24, 7.24.27 |
| |
Ghaṭotkaca | srokata (calico tabiano)
- wielobarwna (nānāvarṇa), - różnorodne kształty pyska (nānākṛtimukha), - 7.7.60 |
||
Hemavarṇa
(ojciec: Rocamāna) |
siwa (szpak różany)
- barwa płatków lotosu (puṣkarapatra), - 7.22.57 |
||
Janamejaya
(Pāñcalya) |
izabelowata (palomino)
- barwa kwiatu gorczycy (sarṣapapuṣpa) - 7.22.44 |
||
Karṇa | myszata
- barwa jasnej chmury (pāṇḍurābhra), - barwa gęsi indyjskiej (haṃsa), - rydwan jak słońce między chmurami (7.2.36), - 7.2.27, 7.107.25 |
||
Kāśirāja | myszata
- barwa żurawia stepowego (krauñca), - złocista (hemavarṇa), - 7.22.19, 7.22.31 |
||
Kekaya
(pięciu braci) |
ciemnogniada
- barwa czerwca szelakowego (indragopaka), - 7.22.11 |
||
Kṣatradeva | siwa (szpak różany)
- barwa lotosu (padma), - o białych plamach wokół oczu (mallikākṣa), - 7.22.18 |
||
Kuntibhoja (Purujit) | tarantowa
- z czarną plamą wokół oczu (indrāyudha), - 2.22.39 |
||
Nakula | szampańska
- papuzia (śukapatra), - 7.22.3 |
||
Nīla | kara (srebrna)
- granatowa (nīla), - 7.22.55 |
||
Pāñcalya
(?) |
tarantowa
- barwa kwiatu fasoli mung (māṣa), - pysk jak księżyc (candramukha), - grzbiet jak jogurt (dadhipṛṣṭh), - 7.22.45 |
||
Pāṇḍya | siwa (szpak różany)
- barwa kwiatu arusy (āṭarūṣakapuṣpa), - białe lub różowe kwiaty z czerwonymi paskami, - 7.22.59 |
||
paṭaccarahantṛ (pogromca złodziei) | szampańska
- papuzia (śuka), - 7.22.53 |
||
Rathasena | tarantowa
- barwa ciemnych kwiatów grochu (kalāyapuṣpa), - w białe i miedziane pasy (śvetalohitarāji), - 7.22.52 |
||
Rocamāna | tarantowa (płatki śniegu)
- barwa firmamentu (antarikṣa) ozdobionego gwiazdami (tārakācitrita), - 7.2.40 |
||
Sahadeva | kara
- czarna (kṛṣṇa), - barwa chmury (megha), - 7.22.4 |
||
Sahadeva (Jārāsaṃdhi) | tarantowa
- cętkowana (karbura), - o białych pęcinach (śitipāda), - konie okryte złotą siatką (svarṇajāla), - 7.2.41 |
||
Satyadhṛti (Saucitti) | kasztanowa
- barwa jutrzenki (aruṇa), - o białych pęcinach (śitipādā), - konie w złotych napierśnikach (uraśchada, rukmapatra), - 7.22.29, 7.22.32 |
||
Satyadhṛti (Kṣaimi) | srokata
- pstrokata (śabala), - konie w złotych wieńcach (jāmbūnadasraja), - 7.22.48 |
||
Simhasena (Pāñcalya) | srokata
- barwa miedzianego zająca (śaśalohita), - w białe pasy (pāṇḍurodgatarāji), - 7.22.43 |
||
Sudāman | srokata (sabino)
- barwa łodygi lotosu (puṣkaranāla), - pstrokata / cętkowana (citra), - 7.22.42 |
||
Sukṣatra (Kosala) | kasztanowa
- brzuch jak ruda kazarka (cakravākodara), - konie w złotych wieńcach (hemamāla), - 7.22.47 |
||
Śaṅkha lub Uttara
(ojciec: Virāṭa) |
izabelowata (palomino)
- barwa kurkumy (hāridra), - 7.22.10 |
||
Śaibya | kara
- barwa niebieskiej lilii (nīlotpala), - konie noszą wielobarwne wieńce (citramālya), - wielobarwny rydwan (citraratha), - 7.22.51 |
||
Śikhaṇḍin | kasztanowa
- barwa niewypalonej gliny (āmapātra), - miedziany wschód słońca (tāmrāruṇa), - 7.22.14 |
||
Śreṇimant | kremowa (cremello)
- barwa jedwabiu (kauśeya), - grzbiet pokryty złotem (rukmapṛṣṭhāvakīrṇa), - 7.22.30 |
||
Śukla | siwa
- biała (śukla), - 7.22.49 |
||
Vārddhakṣemi | szampańska
- barwa snopka słomy / prosa (palālakāṇḍa), - 7.22.28 |
||
Virāṭa | perłowa (perlino)
- barwa kwiatów patala (pāṭalapuṣpa), - 7.22.9 |
||
Yudhiṣṭhira | złotoszampańska
- złotawa (suvarṇa) - konie przyozdobione czystym złotem (hemottamapraticchanna), - 7.22.5, 7.22.61 |
||
Yuyudhāna | myszata
- stalowa / srebrna (rajata), - 7.22.2, 7.73.11 |