Kamboja

Charakterystyka krainy

krainy / ludy		stolica	władca	liczba wzmianek
Kamboja (Kāmboja)	Kamboja	Rājapura (2) / Kāpiśī	Sudakṣiṇa	96	K
	Yavana			45	K
	Śaka			35	K

• Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
• W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.

Kraj Kamboja mieli zamieszkiwać wojownicy (kṣatriya), którzy odeszli od kultury bramińskiej (najwcześniejsza wzmianka: Pāṇini 4.1.75). Kraina leżała za Gandharą, a jej stolicą była Rājapura (identyfikowana jako Radźouri w Kaszmirze lub Bagram koło Kabulu).  Krainę miał zdobyć Karṇa podczas swych podbojów (7.4.4). Badacze podają kilka tropów identyfikując położenie Kambodży:

• W Geografii Ptolemeusza (6.12.2, 6.13.3) pojawia się termin Komedes określający grupę etniczną z centralnej Azji (Śaka, Baktria, Sogdiana, Transoksania). Komedes mieli mieszkać gdzieś w okolicach Amu-darii (Oxus) i Syr-darii (Jaksartes).
• Pāṇini (4.2.92) wymienia miasto Kāpiśī (identyfikowane jako Bagram, 60 km na północ od Kabulu), skąd pochodziło słynne wino. Miasto i królestwo Kāpiśī identyfikowane jest czasem jako Kamboja. Przypuszcza się, że obie nazwy (kamboja i kāpiśī) pochodzą od jednego, nie zidentyfikowanego, pnia wyrazowego transkrybowanego na sanskryt.
• Mitologiczna geografia MBh wymienia dzielnicę nazywaną Kumuda (kumudottara), która daje wody i znajduje się w pobliżu góry Meru (6.12.23, identyfikowana z Pamirem – źródłami Amu-darii i Syr-darii).

Podążając za tymi tropami utożsamia się Kambodżę z satrapią Achemenidów nazywaną Parupraesanna („poza Hindu Kuszem”, terminem uparaesanna „wyżej niż orły” określano Hindukusz), która w tekstach greckich figuruje jako Paropamisadae. Innym razem lokuje się ją w Pamirze albo też w Kaszmirze, gdzie do dziś Kambodź jest nazwiskiem rodowym tamtejszej społeczności.

Pokolenia bohaterów i ich relacje

	Gāndhāra	Kamboja	Bāhlīka
dziadek	Subala
ojciec	Śakuni, Vṛṣaka, Bṛhadbala, Acala, (Gāndhārī)		Somadatta
syn	Ulūka, Kālakeya	Sudakṣiṇa	Bhūriśravas, Śala, Bhūri
wnuk

• W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety.