Magadha: Difference between revisions

From en-MahabharataWiki
Jump to navigationJump to search
imported>AndBab
No edit summary
imported>AndBab
No edit summary
Line 1: Line 1:
[[Plik:05 Krainy nadgangesowe.png|mały|[[:Kategoria:Krainy nadgangesowe|Krainy nadgangesowe]]]]
[[Plik:05 Krainy nadgangesowe.png|mały|[[:Kategoria:Krainy nadgangesowe|Krainy nadgangesowe]]]]
[[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|[[:Kategoria:Krainy|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]]]
[[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|[[:Kategoria:Krainy|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]]]
== '''Charakterystyka krainy''' ==
== Charakterystyka krainy ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''krainy / ludy'''
|'''krainy / ludy'''
Line 22: Line 22:
Historia '''Magadhy''' rozpoczyna się od mitycznego króla Weny ('''''Vena'''''). Jego okrucieństwo i impulsywność sprawiły, że wieszczowie (''ṛṣi'') postanowili go uśmiercić. Zrobili to przy pomocy źdźbła trawy ''kuśa''. Z martwego ciała króla powstają dwie istoty: z prawego uda wyłania się pokraczny człowiek, protoplasta plemienia Niszadów ('''''Niṣāda''''') i barbarzyńców (''mleccha'')<ref>Plemiona ''Niṣāda'' stają po stronie Kaurawów (7.45.21) i kojarzeni są z mieszkańcami gór Vindhya. Termin ''mleccha'' określa wszelkich obcokrajowców i barbarzyńców. MBh (7.68.44) opisuje ich: „włosogębi, w pół goleni, a w pół z kokiem, nieczyści” (''muṇḍārdhamuṇḍajaṭilān aśucīñ jaṭilānanān'').</ref> zamieszkujących góry ''Vindhya'', a z prawego ramienia wieszczowie utworzyli drugiego Indrę, uczonego w Wedach, pobożnego króla o imieniu '''''Pṛthuvainya'''''. Za jego panowania zapanował na ziemi złoty wiek. Początkowo ziemia nie dawała plonów, więc bogowie, ludzie i wszelkie istoty udały się do króla obwołując go cesarzem (''samrāṭ''). Pierwszym stworzonym łukiem Prythu grozi ziemi i doi ją z płodów rolnych i skarbów. Czyni też ziemię płaską, gdyż w każdym eonie (''manvantara'') staje się ona nierówna – usuwa kamienie przy pomocy swego łuku, powiększając nimi góry. Podczas koronacji ''Śukra'' zostaje jego kapłanem, ''Garga'' astrologiem, a dwaj bardowie '''''Sūta''''' i '''''Māgadha''''' opiewają dokonania króla. Król pierwszemu oddaje bagienne tereny na brzegu oceanu (''anūpadeśa''), a drugiemu kraj ''Magadha''. Tym sposobem bard obdarowany przez króla staje się protoplastą ludu zamieszkującego Magadhę. Stolicą królestwa jest '''''Rājagṛha''''' nazywana też Giriwradżą ('''''Girivraja'''''), jako że znajduje się w kotlinie ze wszystkich stron otoczonej górami. Włada w niej król '''''Jarāsaṃdha''''', wielki wróg Kryszny i Pandawów. W pobliżu Radźagryhy znajduje się słynne miejsce pielgrzymek, w której Pandawowie odprawiali ryty za zmarłych – '''''Gayā''''' (10).
Historia '''Magadhy''' rozpoczyna się od mitycznego króla Weny ('''''Vena'''''). Jego okrucieństwo i impulsywność sprawiły, że wieszczowie (''ṛṣi'') postanowili go uśmiercić. Zrobili to przy pomocy źdźbła trawy ''kuśa''. Z martwego ciała króla powstają dwie istoty: z prawego uda wyłania się pokraczny człowiek, protoplasta plemienia Niszadów ('''''Niṣāda''''') i barbarzyńców (''mleccha'')<ref>Plemiona ''Niṣāda'' stają po stronie Kaurawów (7.45.21) i kojarzeni są z mieszkańcami gór Vindhya. Termin ''mleccha'' określa wszelkich obcokrajowców i barbarzyńców. MBh (7.68.44) opisuje ich: „włosogębi, w pół goleni, a w pół z kokiem, nieczyści” (''muṇḍārdhamuṇḍajaṭilān aśucīñ jaṭilānanān'').</ref> zamieszkujących góry ''Vindhya'', a z prawego ramienia wieszczowie utworzyli drugiego Indrę, uczonego w Wedach, pobożnego króla o imieniu '''''Pṛthuvainya'''''. Za jego panowania zapanował na ziemi złoty wiek. Początkowo ziemia nie dawała plonów, więc bogowie, ludzie i wszelkie istoty udały się do króla obwołując go cesarzem (''samrāṭ''). Pierwszym stworzonym łukiem Prythu grozi ziemi i doi ją z płodów rolnych i skarbów. Czyni też ziemię płaską, gdyż w każdym eonie (''manvantara'') staje się ona nierówna – usuwa kamienie przy pomocy swego łuku, powiększając nimi góry. Podczas koronacji ''Śukra'' zostaje jego kapłanem, ''Garga'' astrologiem, a dwaj bardowie '''''Sūta''''' i '''''Māgadha''''' opiewają dokonania króla. Król pierwszemu oddaje bagienne tereny na brzegu oceanu (''anūpadeśa''), a drugiemu kraj ''Magadha''. Tym sposobem bard obdarowany przez króla staje się protoplastą ludu zamieszkującego Magadhę. Stolicą królestwa jest '''''Rājagṛha''''' nazywana też Giriwradżą ('''''Girivraja'''''), jako że znajduje się w kotlinie ze wszystkich stron otoczonej górami. Włada w niej król '''''Jarāsaṃdha''''', wielki wróg Kryszny i Pandawów. W pobliżu Radźagryhy znajduje się słynne miejsce pielgrzymek, w której Pandawowie odprawiali ryty za zmarłych – '''''Gayā''''' (10).


== '''Pokolenia bohaterów i ich relacje''' ==
== Pokolenia bohaterów i ich relacje ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|  
|  
Line 53: Line 53:
* Inny władca Magadhy '''''Jalasaṃdha''''' opowiada się po stronie Kaurawów (takie imię nosi również jeden z synów Dhrytarasztry).
* Inny władca Magadhy '''''Jalasaṃdha''''' opowiada się po stronie Kaurawów (takie imię nosi również jeden z synów Dhrytarasztry).


== '''Przypisy''' ==
== Przypisy ==
[[Category:Krainy]]
[[Category:Krainy]]
[[Category: krainy nadgangesowe]]
[[Category: krainy nadgangesowe]]

Revision as of 05:41, 30 July 2021

[[Plik:05 Krainy nadgangesowe.png|mały|Krainy nadgangesowe]] [[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]

Charakterystyka krainy

krainy / ludy stolica władca liczba wzmianek
Magadha (Māgadha) Girivraja (15) / Rājagṛha( (4) Jayatsena 145 P/K
  • Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
  • W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.


Historia Magadhy rozpoczyna się od mitycznego króla Weny (Vena). Jego okrucieństwo i impulsywność sprawiły, że wieszczowie (ṛṣi) postanowili go uśmiercić. Zrobili to przy pomocy źdźbła trawy kuśa. Z martwego ciała króla powstają dwie istoty: z prawego uda wyłania się pokraczny człowiek, protoplasta plemienia Niszadów (Niṣāda) i barbarzyńców (mleccha)[1] zamieszkujących góry Vindhya, a z prawego ramienia wieszczowie utworzyli drugiego Indrę, uczonego w Wedach, pobożnego króla o imieniu Pṛthuvainya. Za jego panowania zapanował na ziemi złoty wiek. Początkowo ziemia nie dawała plonów, więc bogowie, ludzie i wszelkie istoty udały się do króla obwołując go cesarzem (samrāṭ). Pierwszym stworzonym łukiem Prythu grozi ziemi i doi ją z płodów rolnych i skarbów. Czyni też ziemię płaską, gdyż w każdym eonie (manvantara) staje się ona nierówna – usuwa kamienie przy pomocy swego łuku, powiększając nimi góry. Podczas koronacji Śukra zostaje jego kapłanem, Garga astrologiem, a dwaj bardowie Sūta i Māgadha opiewają dokonania króla. Król pierwszemu oddaje bagienne tereny na brzegu oceanu (anūpadeśa), a drugiemu kraj Magadha. Tym sposobem bard obdarowany przez króla staje się protoplastą ludu zamieszkującego Magadhę. Stolicą królestwa jest Rājagṛha nazywana też Giriwradżą (Girivraja), jako że znajduje się w kotlinie ze wszystkich stron otoczonej górami. Włada w niej król Jarāsaṃdha, wielki wróg Kryszny i Pandawów. W pobliżu Radźagryhy znajduje się słynne miejsce pielgrzymek, w której Pandawowie odprawiali ryty za zmarłych – Gayā (10).

Pokolenia bohaterów i ich relacje

Magadha
dziadek Bṛhadratha
ojciec Jarāsandha
syn Jayatsena, Sahadeva, (Asti, Prāpti),

Jalasṃdha

wnuk
  • W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety.


Jarāsaṃdha – inkarnacja demona Vipracitti i władca Magadhy jest postrachem dla okolicznych królestw. Narodził się z dwóch żon króla o imieniu Bṛhadratha. Dwie martwe połowy jego ciała łączy demonica Jarā:

  • Dwie córki Dźarasandhy Asti i Prāpti poślubiają Kamsę – samozwańczego przywódcę Wrysznich. Gdy ten zostaje zabity przez Krysznę, Jarāsaṃdha napada na stolicę Wrysznich Mathurę zmuszając klan do zmiany stolicy z Mathury na Dwarakę (Dvārakā).
  • Jarāsaṃdha czci Śiwę, a pokonanych królów trzyma zamkniętych w Giriwradźy, by złożyć z nich ofiarę.
  • Yudhiṣṭhira, by spełnić ofiarę rājasūya, musi pokonać władcę Magadhy. Pandawowie za namową Kryszny udają się do Giriwradźy w przebraniach braminów i proszą w jałmużnie o pojedynek. Bhīma podstępnie uśmierca króla, rozrywając jego ciało na dwie wcześniej zespolone połówki.
  • Po śmierci Dźarasandhy na tronie zasiada jego syn Jayatsena, który podczas konfliktu wraz z bratem Sahadevą staje po stronie Pandawów.
  • Inny władca Magadhy Jalasaṃdha opowiada się po stronie Kaurawów (takie imię nosi również jeden z synów Dhrytarasztry).

Przypisy

  1. Plemiona Niṣāda stają po stronie Kaurawów (7.45.21) i kojarzeni są z mieszkańcami gór Vindhya. Termin mleccha określa wszelkich obcokrajowców i barbarzyńców. MBh (7.68.44) opisuje ich: „włosogębi, w pół goleni, a w pół z kokiem, nieczyści” (muṇḍārdhamuṇḍajaṭilān aśucīñ jaṭilānanān).