Magadha: Difference between revisions
imported>AndBab No edit summary |
imported>AndBab No edit summary |
||
Line 1: | Line 1: | ||
[[Plik:05 Krainy nadgangesowe.png|mały|[[:Kategoria:Krainy nadgangesowe|Krainy nadgangesowe]]]] | [[Plik:05 Krainy nadgangesowe.png|mały|[[:Kategoria:Krainy nadgangesowe|Krainy nadgangesowe]]]] | ||
[[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|[[:Kategoria:Krainy|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]]] | [[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|[[:Kategoria:Krainy|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]]] | ||
== | == Charakterystyka krainy == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|'''krainy / ludy''' | |'''krainy / ludy''' | ||
Line 22: | Line 22: | ||
Historia '''Magadhy''' rozpoczyna się od mitycznego króla Weny ('''''Vena'''''). Jego okrucieństwo i impulsywność sprawiły, że wieszczowie (''ṛṣi'') postanowili go uśmiercić. Zrobili to przy pomocy źdźbła trawy ''kuśa''. Z martwego ciała króla powstają dwie istoty: z prawego uda wyłania się pokraczny człowiek, protoplasta plemienia Niszadów ('''''Niṣāda''''') i barbarzyńców (''mleccha'')<ref>Plemiona ''Niṣāda'' stają po stronie Kaurawów (7.45.21) i kojarzeni są z mieszkańcami gór Vindhya. Termin ''mleccha'' określa wszelkich obcokrajowców i barbarzyńców. MBh (7.68.44) opisuje ich: „włosogębi, w pół goleni, a w pół z kokiem, nieczyści” (''muṇḍārdhamuṇḍajaṭilān aśucīñ jaṭilānanān'').</ref> zamieszkujących góry ''Vindhya'', a z prawego ramienia wieszczowie utworzyli drugiego Indrę, uczonego w Wedach, pobożnego króla o imieniu '''''Pṛthuvainya'''''. Za jego panowania zapanował na ziemi złoty wiek. Początkowo ziemia nie dawała plonów, więc bogowie, ludzie i wszelkie istoty udały się do króla obwołując go cesarzem (''samrāṭ''). Pierwszym stworzonym łukiem Prythu grozi ziemi i doi ją z płodów rolnych i skarbów. Czyni też ziemię płaską, gdyż w każdym eonie (''manvantara'') staje się ona nierówna – usuwa kamienie przy pomocy swego łuku, powiększając nimi góry. Podczas koronacji ''Śukra'' zostaje jego kapłanem, ''Garga'' astrologiem, a dwaj bardowie '''''Sūta''''' i '''''Māgadha''''' opiewają dokonania króla. Król pierwszemu oddaje bagienne tereny na brzegu oceanu (''anūpadeśa''), a drugiemu kraj ''Magadha''. Tym sposobem bard obdarowany przez króla staje się protoplastą ludu zamieszkującego Magadhę. Stolicą królestwa jest '''''Rājagṛha''''' nazywana też Giriwradżą ('''''Girivraja'''''), jako że znajduje się w kotlinie ze wszystkich stron otoczonej górami. Włada w niej król '''''Jarāsaṃdha''''', wielki wróg Kryszny i Pandawów. W pobliżu Radźagryhy znajduje się słynne miejsce pielgrzymek, w której Pandawowie odprawiali ryty za zmarłych – '''''Gayā''''' (10). | Historia '''Magadhy''' rozpoczyna się od mitycznego króla Weny ('''''Vena'''''). Jego okrucieństwo i impulsywność sprawiły, że wieszczowie (''ṛṣi'') postanowili go uśmiercić. Zrobili to przy pomocy źdźbła trawy ''kuśa''. Z martwego ciała króla powstają dwie istoty: z prawego uda wyłania się pokraczny człowiek, protoplasta plemienia Niszadów ('''''Niṣāda''''') i barbarzyńców (''mleccha'')<ref>Plemiona ''Niṣāda'' stają po stronie Kaurawów (7.45.21) i kojarzeni są z mieszkańcami gór Vindhya. Termin ''mleccha'' określa wszelkich obcokrajowców i barbarzyńców. MBh (7.68.44) opisuje ich: „włosogębi, w pół goleni, a w pół z kokiem, nieczyści” (''muṇḍārdhamuṇḍajaṭilān aśucīñ jaṭilānanān'').</ref> zamieszkujących góry ''Vindhya'', a z prawego ramienia wieszczowie utworzyli drugiego Indrę, uczonego w Wedach, pobożnego króla o imieniu '''''Pṛthuvainya'''''. Za jego panowania zapanował na ziemi złoty wiek. Początkowo ziemia nie dawała plonów, więc bogowie, ludzie i wszelkie istoty udały się do króla obwołując go cesarzem (''samrāṭ''). Pierwszym stworzonym łukiem Prythu grozi ziemi i doi ją z płodów rolnych i skarbów. Czyni też ziemię płaską, gdyż w każdym eonie (''manvantara'') staje się ona nierówna – usuwa kamienie przy pomocy swego łuku, powiększając nimi góry. Podczas koronacji ''Śukra'' zostaje jego kapłanem, ''Garga'' astrologiem, a dwaj bardowie '''''Sūta''''' i '''''Māgadha''''' opiewają dokonania króla. Król pierwszemu oddaje bagienne tereny na brzegu oceanu (''anūpadeśa''), a drugiemu kraj ''Magadha''. Tym sposobem bard obdarowany przez króla staje się protoplastą ludu zamieszkującego Magadhę. Stolicą królestwa jest '''''Rājagṛha''''' nazywana też Giriwradżą ('''''Girivraja'''''), jako że znajduje się w kotlinie ze wszystkich stron otoczonej górami. Włada w niej król '''''Jarāsaṃdha''''', wielki wróg Kryszny i Pandawów. W pobliżu Radźagryhy znajduje się słynne miejsce pielgrzymek, w której Pandawowie odprawiali ryty za zmarłych – '''''Gayā''''' (10). | ||
== | == Pokolenia bohaterów i ich relacje == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| | | | ||
Line 53: | Line 53: | ||
* Inny władca Magadhy '''''Jalasaṃdha''''' opowiada się po stronie Kaurawów (takie imię nosi również jeden z synów Dhrytarasztry). | * Inny władca Magadhy '''''Jalasaṃdha''''' opowiada się po stronie Kaurawów (takie imię nosi również jeden z synów Dhrytarasztry). | ||
== | == Przypisy == | ||
[[Category:Krainy]] | [[Category:Krainy]] | ||
[[Category: krainy nadgangesowe]] | [[Category: krainy nadgangesowe]] |
Revision as of 05:41, 30 July 2021
[[Plik:05 Krainy nadgangesowe.png|mały|Krainy nadgangesowe]] [[Plik:Mapa Indii - główne rejony.png|mały|Mapa MBh - rejony i główne krainy]]
Charakterystyka krainy
krainy / ludy | stolica | władca | liczba wzmianek | |
Magadha (Māgadha) | Girivraja (15) / Rājagṛha( (4) | Jayatsena | 145 | P/K |
- Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
- W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.
Historia Magadhy rozpoczyna się od mitycznego króla Weny (Vena). Jego okrucieństwo i impulsywność sprawiły, że wieszczowie (ṛṣi) postanowili go uśmiercić. Zrobili to przy pomocy źdźbła trawy kuśa. Z martwego ciała króla powstają dwie istoty: z prawego uda wyłania się pokraczny człowiek, protoplasta plemienia Niszadów (Niṣāda) i barbarzyńców (mleccha)[1] zamieszkujących góry Vindhya, a z prawego ramienia wieszczowie utworzyli drugiego Indrę, uczonego w Wedach, pobożnego króla o imieniu Pṛthuvainya. Za jego panowania zapanował na ziemi złoty wiek. Początkowo ziemia nie dawała plonów, więc bogowie, ludzie i wszelkie istoty udały się do króla obwołując go cesarzem (samrāṭ). Pierwszym stworzonym łukiem Prythu grozi ziemi i doi ją z płodów rolnych i skarbów. Czyni też ziemię płaską, gdyż w każdym eonie (manvantara) staje się ona nierówna – usuwa kamienie przy pomocy swego łuku, powiększając nimi góry. Podczas koronacji Śukra zostaje jego kapłanem, Garga astrologiem, a dwaj bardowie Sūta i Māgadha opiewają dokonania króla. Król pierwszemu oddaje bagienne tereny na brzegu oceanu (anūpadeśa), a drugiemu kraj Magadha. Tym sposobem bard obdarowany przez króla staje się protoplastą ludu zamieszkującego Magadhę. Stolicą królestwa jest Rājagṛha nazywana też Giriwradżą (Girivraja), jako że znajduje się w kotlinie ze wszystkich stron otoczonej górami. Włada w niej król Jarāsaṃdha, wielki wróg Kryszny i Pandawów. W pobliżu Radźagryhy znajduje się słynne miejsce pielgrzymek, w której Pandawowie odprawiali ryty za zmarłych – Gayā (10).
Pokolenia bohaterów i ich relacje
Magadha | |
dziadek | Bṛhadratha |
ojciec | Jarāsandha |
syn | Jayatsena, Sahadeva, (Asti, Prāpti),
Jalasṃdha |
wnuk |
- W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety.
Jarāsaṃdha – inkarnacja demona Vipracitti i władca Magadhy jest postrachem dla okolicznych królestw. Narodził się z dwóch żon króla o imieniu Bṛhadratha. Dwie martwe połowy jego ciała łączy demonica Jarā:
- Dwie córki Dźarasandhy Asti i Prāpti poślubiają Kamsę – samozwańczego przywódcę Wrysznich. Gdy ten zostaje zabity przez Krysznę, Jarāsaṃdha napada na stolicę Wrysznich Mathurę zmuszając klan do zmiany stolicy z Mathury na Dwarakę (Dvārakā).
- Jarāsaṃdha czci Śiwę, a pokonanych królów trzyma zamkniętych w Giriwradźy, by złożyć z nich ofiarę.
- Yudhiṣṭhira, by spełnić ofiarę rājasūya, musi pokonać władcę Magadhy. Pandawowie za namową Kryszny udają się do Giriwradźy w przebraniach braminów i proszą w jałmużnie o pojedynek. Bhīma podstępnie uśmierca króla, rozrywając jego ciało na dwie wcześniej zespolone połówki.
- Po śmierci Dźarasandhy na tronie zasiada jego syn Jayatsena, który podczas konfliktu wraz z bratem Sahadevą staje po stronie Pandawów.
- Inny władca Magadhy Jalasaṃdha opowiada się po stronie Kaurawów (takie imię nosi również jeden z synów Dhrytarasztry).
Przypisy
- ↑ Plemiona Niṣāda stają po stronie Kaurawów (7.45.21) i kojarzeni są z mieszkańcami gór Vindhya. Termin mleccha określa wszelkich obcokrajowców i barbarzyńców. MBh (7.68.44) opisuje ich: „włosogębi, w pół goleni, a w pół z kokiem, nieczyści” (muṇḍārdhamuṇḍajaṭilān aśucīñ jaṭilānanān).