Podboje Ardźuny (północ) (2.24-25): Difference between revisions

From en-MahabharataWiki
Jump to navigationJump to search
imported>AndBab
(Utworzono nową stronę "mały|Podboje (digvijaya) Arjuny. Ardźuna wybiera się na północ (''uttarā'') od Indraprasthy. Podbija górali (''parvata'') z krain...")
 
imported>AndBab
 
(4 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
Pozostałe krainy, które możemy zidentyfikować, układają się w dość przejrzystą trasę, choć nie w możliwej do odwiedzenia kolejności: ''Kāśmīra, Trigarta, Abhisāra,'' ''Bāhlīka, Darada, Kāmboja''. Część epitetów świadczy o pojmowaniu tych terenów jako dzikich i związanych z najeźdźcami (''Yavana, Śaka, Kirāta, Mleccha, Dasyu''). Odnajdujemy też kilka wskazówek dotyczących charakterystyki omawianych krain:
Pozostałe krainy, które możemy zidentyfikować, układają się w dość przejrzystą trasę, choć nie w możliwej do odwiedzenia kolejności: ''Kāśmīra, Trigarta, Abhisāra,'' ''Bāhlīka, Darada, Kāmboja''. Część epitetów świadczy o pojmowaniu tych terenów jako dzikich i związanych z najeźdźcami (''Yavana, Śaka, Kirāta, Mleccha, Dasyu''). Odnajdujemy też kilka wskazówek dotyczących charakterystyki omawianych krain:


- z północnej Kambodźy i przyległych terenów Arjuna pozyskuje konie,
* z północnej Kambodźy i przyległych terenów Arjuna pozyskuje konie,
 
* rejon związany jest z wieszczami-filozofami, ale posiadającymi niższy status niż bramini (''ṛṣika''),
- rejon związany jest z wieszczami-filozofami, ale posiadającymi niższy status niż bramini (''ṛṣika''),
* termin ''nīra'' wskazuje na alkohol. Z jakimś rodzajem wina literatura indyjska wiąże miasto Kapiśi (''Kāpiśī'') identyfikowane jako Bagram koło Kabulu (''kapiśā / kapiśī'' – alkohol, ''kāpiśāyana'' – pochodzący z Kapiśi miód pitny lub winogrona).
 
- termin ''nīra'' wskazuje na alkohol. Z jakimś rodzajem wina literatura indyjska wiąże miasto Kapiśi (''Kāpiśī'') identyfikowane jako Bagram koło Kabulu (''kapiśā / kapiśī'' – alkohol, ''kāpiśāyana'' – pochodzący z Kapiśi miód pitny lub winogrona).


== Lista krain podbitych przez Ardźunę ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''nr'''
! style="text-align: center;"|'''nr'''
|'''kraina / lud'''
! style="text-align: center;"|'''kraina / lud'''
|'''stolica'''
! style="text-align: center;"|'''stolica'''
|'''władca'''
! style="text-align: center;"|'''władca'''
|'''komentarz'''
! style="text-align: center;"|'''komentarz'''
|-
|-
|1
|1
Line 25: Line 24:
|
|
|''Bṛhanta''
|''Bṛhanta''
|<nowiki>- alternatywny zapis nazwy krainy: </nowiki>''Ulūta /  Utūla''
|
 
* alternatywny zapis nazwy krainy: ''Ulūta /  Utūla''
''-'' Uluka (''Ulūka'') – to imię syna  Śakuniego (''Kaitava'')
* Uluka (''Ulūka'') – to imię syna  Śakuniego (''Kaitava'')
|-
|-
|2
|2
|''Modāpura, Vāmadeva, Sudāmāna, Susaṃkula'',
|''Modāpura, Vāmadeva,''
''Sudāmāna, Susaṃkula'',


''Kulūta (uttara)''
''Kulūta (uttara)''
|
|
|
|
|<nowiki>- pięć krain podbitych przez wysłane wojska,  gdy Arjuna przebywał w ich stolicy</nowiki>
|
* pięć krain podbitych przez wysłane wojska,  gdy Arjuna przebywał w ich stolicy
|-
|-
|3
|3
Line 41: Line 42:
|''Divaḥprastha''
|''Divaḥprastha''
|''Senābindu''
|''Senābindu''
|<nowiki>- może chodzić o  Prasthalę – stolice Trigartów</nowiki>
|
* może chodzić o  Prasthalę – stolice Trigartów
|-
|-
|4
|4
Line 47: Line 49:
|
|
|''Paurava''
|''Paurava''
|<nowiki>- siedem królestw  władcy Puru</nowiki>
|
* siedem królestw  władcy Puru
|-
|-
|5
|5
Line 55: Line 58:
|
|
|
|
|<nowiki>- kraj wraz z dziesięcioma okręgami (</nowiki>''maṇḍala'')
|
 
* kraj wraz z dziesięcioma okręgami (''maṇḍala'')
- Lohita (''Lauhitya'') to nazwa rzeki  identyfikowanej jako Brahmaputra
* Lohita (''Lauhitya'') to nazwa rzeki  identyfikowanej jako Brahmaputra
|-
|-
|6
|6
Line 73: Line 76:
|''Abhisārī''
|''Abhisārī''
|''Uraśāvāsin'' / ''Rocamāna''
|''Uraśāvāsin'' / ''Rocamāna''
|<nowiki>- to stolica  krainy Abhisara położonej na południowy wschód od Kaszmiru w kierunku  Gandhary</nowiki>
|
* to stolica  krainy Abhisara położonej na południowy wschód od Kaszmiru w kierunku  Gandhary
|-
|-
|8
|8
Line 102: Line 106:
|-
|-
|12
|12
|''Yavana,''  
|<span style="color: grey;"> ''Yavana,''  


''Śaka,''  
<span style="color: grey;"> ''Śaka,''  


''Kirāta,''  
<span style="color: grey;"> ''Kirāta,''  


''Khala,''  
<span style="color: grey;"> ''Khala,''  


''Kāca,''  
<span style="color: grey;"> ''Kāca,''  


''Nīra'' (alkohol),
<span style="color: grey;"> ''Nīra'' (alkohol),


''Utpāsika,  Mleccha''
<span style="color: grey;"> ''Utpāsika,  Mleccha''
|
|
|
|
Line 123: Line 127:
|
|
|
|
|<nowiki>- mieszkający w lasach na północnym wschodzie</nowiki>
|
* mieszkający w lasach na północnym wschodzie
|-
|-
|14
|14
Line 133: Line 138:
|
|
|
|
|<nowiki>- wschodnia Kambodźa,</nowiki>
|
 
* wschodnia Kambodźa,
-''ṛṣika'' – wieszczowie z niższych kast,
* ''ṛṣika'' – wieszczowie z niższych kast,
 
* z tych miejsc pozyskuje  się konie
- z tych miejsc pozyskuje  się konie
|}
|}


* <small>Na szaro zaznaczono tekst spoza wydania krytycznego.</small>
* <span style="color: grey;"> <small>Na szaro zaznaczono tekst spoza wydania krytycznego.</small>
[[Category:Podboje]]
[[Category:Geografia]]

Latest revision as of 17:09, 30 July 2021

mały|Podboje (digvijaya) Arjuny. Ardźuna wybiera się na północ (uttarā) od Indraprasthy. Podbija górali (parvata) z krain przedgórskich, górskich i zagórskich (upagiri, antargiri, bahirgiri). Podbojom tekst poświęca dwa rozdziały, z czego drugi (2.25) przedstawia mitologiczne krainy północy zamieszkiwane przez boskie i półboskie istoty, a kończy się dotarciem do północnych Kuru na skraju Dźambudwipy. Krainy te należą do mitologicznej geografii, dlatego nie zajmujemy się nimi w tym miejscu.


Regiony odwiedzane przez Ardźunę są słabo rozpoznane. Kraina Kuluta (Kulūta), do której trafia na początku, i z której dokonuje podboju pięciu królestw ościennych pojawia się w MBh jedynie 6 razy. Występuje razem z krajami północnego wschodu (Śaivala, Bāhlika). Obocznościami w zapisie tej krainy są: Ulūta / Utūla / Ulūka. Ostatni z terminów jest imieniem syna Śakuniego pochodzącego z Gandhary. Krainy takie jak Suhma (Bengal) i Ćola (dalekie południe) zdają się być przez bardów wymienione z rozpędu.


Pozostałe krainy, które możemy zidentyfikować, układają się w dość przejrzystą trasę, choć nie w możliwej do odwiedzenia kolejności: Kāśmīra, Trigarta, Abhisāra, Bāhlīka, Darada, Kāmboja. Część epitetów świadczy o pojmowaniu tych terenów jako dzikich i związanych z najeźdźcami (Yavana, Śaka, Kirāta, Mleccha, Dasyu). Odnajdujemy też kilka wskazówek dotyczących charakterystyki omawianych krain:

  • z północnej Kambodźy i przyległych terenów Arjuna pozyskuje konie,
  • rejon związany jest z wieszczami-filozofami, ale posiadającymi niższy status niż bramini (ṛṣika),
  • termin nīra wskazuje na alkohol. Z jakimś rodzajem wina literatura indyjska wiąże miasto Kapiśi (Kāpiśī) identyfikowane jako Bagram koło Kabulu (kapiśā / kapiśī – alkohol, kāpiśāyana – pochodzący z Kapiśi miód pitny lub winogrona).

Lista krain podbitych przez Ardźunę

nr kraina / lud stolica władca komentarz
1 Kulūta Bṛhanta
  • alternatywny zapis nazwy krainy: Ulūta / Utūla
  • Uluka (Ulūka) – to imię syna Śakuniego (Kaitava)
2 Modāpura, Vāmadeva,

Sudāmāna, Susaṃkula,

Kulūta (uttara)

  • pięć krain podbitych przez wysłane wojska, gdy Arjuna przebywał w ich stolicy
3 Divaḥprastha Senābindu
  • może chodzić o Prasthalę – stolice Trigartów
4 Utsavasaṃketa Paurava
  • siedem królestw władcy Puru
5 Kāśmīraka,  

Lohita

  • kraj wraz z dziesięcioma okręgami (maṇḍala)
  • Lohita (Lauhitya) to nazwa rzeki identyfikowanej jako Brahmaputra
6 Trigarta,

Dārva,

Kokanada

7 Abhisārī Uraśāvāsin / Rocamāna
  • to stolica krainy Abhisara położonej na południowy wschód od Kaszmiru w kierunku Gandhary
8 Siṃhapura Citrāyudha
9 Suhma,

Cola

10 Bāhlīka
11 Darada, Kāmboja
12 Yavana,

Śaka,

Kirāta,

Khala,

Kāca,

Nīra (alkohol),

Utpāsika, Mleccha

13 Dasyu
  • mieszkający w lasach na północnym wschodzie
14 Loha,

Paramakāmboja,

Ṛṣika

  • wschodnia Kambodźa,
  • ṛṣika – wieszczowie z niższych kast,
  • z tych miejsc pozyskuje się konie
  • Na szaro zaznaczono tekst spoza wydania krytycznego.
Retrieved from "https://en-wiki.mahabharata.ckc.uw.edu.pl/index.php?title=Podboje_Ardźuny_(północ)_(2.24-25)&oldid=1724"