Maści koni: Difference between revisions

From en-MahabharataWiki
Jump to navigationJump to search
imported>AndBab
No edit summary
imported>AndBab
No edit summary
Line 1: Line 1:
Bohaterowie eposu identyfikowani są z maścią swych koni, co czasem znajduje odzwierciedlenie w ich imionach, np. Drona nazywany jest Krwawokonnym (''Droṇa – Śonāśva''), a Ardźuna Białowierzchowcowym (''Arjuna – Śvetavāhana''). Opis maści koni bohaterów po stronie Pandawów przedstawia MBh 7.22, dodatkowe fragmenty rozsiane są po całym tekście. Maść koni najczęściej wyrażona jest przez jej porównanie z kwiatem, ptakiem, zwierzęciem lub jakimś innym obiektem o charakterystycznej barwie. Dzięki temu opisy maści koni dużo wnoszą do metaforyki kolorystycznej eposu w ogólności. Zwracają uwagę na to, jakim obiektom przypisywano znaczące kolory i jaką paletą barw posługiwali się bardowie. W tabeli, tam gdzie jest to możliwe, umieszczamy zdjęcia obiektów, które służą za metaforę źródłową koloru (źródło barwy) i podajemy współczesną możliwą nomenklaturę maści (kasztanowa, siwa, szampańska itd.). W opisie podane są również przykładowe cytowania w tekście.
Bohaterowie eposu identyfikowani są z maścią swych koni, co czasem znajduje odzwierciedlenie w ich imionach, np. Drona nazywany jest Krwawokonnym (''Droṇa – Śonāśva''), a Ardźuna Białowierzchowcowym (''Arjuna – Śvetavāhana''). Opis maści koni bohaterów po stronie Pandawów przedstawia MBh 7.22, dodatkowe fragmenty rozsiane są po całym tekście. Maść koni najczęściej wyrażona jest przez jej porównanie z kwiatem, ptakiem, zwierzęciem lub jakimś innym obiektem o charakterystycznej barwie. Dzięki temu opisy maści koni dużo wnoszą do metaforyki kolorystycznej eposu w ogólności. Zwracają uwagę na to, jakim obiektom przypisywano znaczące kolory i jaką paletą barw posługiwali się bardowie. W tabeli, tam gdzie jest to możliwe, umieszczamy zdjęcia obiektów, które służą za metaforę źródłową koloru (źródło barwy) i podajemy współczesną możliwą nomenklaturę maści (kasztanowa, siwa, szampańska itd.). W opisie podane są również przykładowe cytowania w tekście.


== '''Maści koni bohaterów''' ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''imię'''
|'''imię'''
Line 6: Line 7:
|'''obrazek'''
|'''obrazek'''
|'''źródło  barwy'''
|'''źródło  barwy'''
|'''przykład'''
|-
|-
|'''''Abhimanyu'''''
|
====== '''''Abhimanyu''''' ======
|'''kasztanowa'''
|'''kasztanowa'''


Line 13: Line 16:


- 7.7.26
- 7.7.26
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Arjuna'''''
|
====== '''''Arjuna''''' ======
|'''siwa'''
|'''siwa'''


Line 24: Line 29:


- 7.6.20, 7.75.31
- 7.6.20, 7.75.31
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Bhīma'''''
|
====== '''''Bhīma''''' ======
|'''gniada  (sabino)'''
|'''gniada  (sabino)'''


Line 35: Line 42:


- 7.22.2
- 7.22.2
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Bhīṣma'''''
|
====== '''''Bhīṣma''''' ======
|'''siwa'''
|'''siwa'''


Line 44: Line 53:


- 6.78.12
- 6.78.12
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Bṛhatkṣatra'''''
|
====== '''''Bṛhatkṣatra''''' ======
|'''izabelowata  (palomino)'''
|'''izabelowata  (palomino)'''


Line 53: Line 64:


- 7.22.17
- 7.22.17
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Cekitāna'''''
|
====== '''''Cekitāna''''' ======
|'''kremowa  (cremello)'''
|'''kremowa  (cremello)'''


Line 62: Line 75:


- 2.22.38
- 2.22.38
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Citra'''''
|
====== '''''Citra''''' ======
|'''srokata'''
|'''srokata'''


Line 71: Line 86:


- 7.22.56
- 7.22.56
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Citrāyudha'''''
|
====== '''''Citrāyudha''''' ======
|'''złotoszampańska'''
|'''złotoszampańska'''


Line 82: Line 99:


- 7.22.54
- 7.22.54
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Ćandradeva'''''  
|
====== '''''Candradeva''''' ======
|'''siwa jabłkowita (szpak)'''
|'''siwa jabłkowita (szpak)'''


Line 91: Line 110:


- 7.22.50
- 7.22.50
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Daṇḍadhāra'''''
|
====== '''''Daṇḍadhāra''''' ======
|'''izabelowata  (palomino)'''
|'''izabelowata  (palomino)'''


Line 102: Line 123:


- 7.22.46
- 7.22.46
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Daṇḍaketu'''''
|
====== '''''Daṇḍaketu''''' ======
|'''kremowa  (cremello)'''
|'''kremowa  (cremello)'''


Line 111: Line 134:


- 7.22.58
- 7.22.58
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Dhṛṣṭadyumna'''''
|
====== '''''Dhṛṣṭadyumna''''' ======
|'''bułana  (myszata)'''
|'''bułana  (myszata)'''


Line 120: Line 145:


- 7.19.22, 7.22.33
- 7.19.22, 7.22.33
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Dhṛṣṭaketu'''''
|
====== '''''Dhṛṣṭaketu''''' ======
|'''tarantowa  (płatki śniegu)'''
|'''tarantowa  (płatki śniegu)'''


Line 131: Line 158:


- 7.22.15
- 7.22.15
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Droṇa'''''
|
====== '''''Droṇa''''' ======
|'''jasnogniada'''  
|'''jasnogniada'''  


Line 140: Line 169:


- 7.7.10
- 7.7.10
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Drupada'''''
|
====== '''''Drupada''''' ======
|'''kasztanowa  (z gwiazdką)'''
|'''kasztanowa  (z gwiazdką)'''


Line 151: Line 182:


- 7.22.6
- 7.22.6
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Draupadeya'''''
|
====== '''''Draupadeya''''' ======
|synowie Draupadi:
|synowie Draupadi:


Line 206: Line 239:
|
|
|
|
 
|
 
 
 
 
 
 
|-
|-
|'''''Ghaṭotkaca'''''
|
====== '''''Ghaṭotkaca''''' ======
|'''srokata  (calico tabiano)'''
|'''srokata  (calico tabiano)'''


Line 222: Line 250:


- 7.7.60
- 7.7.60
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Hemavarṇa'''''  
|
 
====== '''''Hemavarṇa''''' ======
('''ojciec''':  ''Rocamāna'')
('''ojciec''':  ''Rocamāna'')
|'''siwa  (szpak różany)'''
|'''siwa  (szpak różany)'''
Line 233: Line 262:


- 7.22.57
- 7.22.57
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Janamejaya'''''
|
 
====== '''''Janamejaya''''' ======
(''Pāñcalya'')
(''Pāñcalya'')
|'''izabelowata  (palomino)'''
|'''izabelowata  (palomino)'''
Line 244: Line 274:


- 7.22.44
- 7.22.44
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Karṇa'''''
|
====== '''''Karṇa''''' ======
|'''myszata'''
|'''myszata'''


Line 257: Line 289:


- 7.2.27, 7.107.25
- 7.2.27, 7.107.25
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Kāśirāja'''''
|
====== '''''Kāśirāja''''' ======
|'''myszata'''
|'''myszata'''


Line 268: Line 302:


- 7.22.19, 7.22.31
- 7.22.19, 7.22.31
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Kekaya'''''
|
 
====== '''''Kekaya''''' ======
(pięciu  braci)
(pięciu  braci)
|'''ciemnogniada'''
|'''ciemnogniada'''
Line 279: Line 314:


- 7.22.11
- 7.22.11
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Kṣatradeva'''''
|
====== '''''Kṣatradeva''''' ======
|'''siwa  (szpak różany)'''
|'''siwa  (szpak różany)'''


Line 290: Line 327:


- 7.22.18
- 7.22.18
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Kuntibhoja'''''  (''Purujit'')
|
====== '''''Kuntibhoja'''''  (''Purujit'') ======
|'''tarantowa'''
|'''tarantowa'''


Line 299: Line 338:


- 2.22.39
- 2.22.39
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Nakula'''''
|
====== '''''Nakula''''' ======
|'''szampańska'''
|'''szampańska'''


Line 308: Line 349:


- 7.22.3
- 7.22.3
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Nīla'''''
|
====== '''''Nīla''''' ======
|'''kara  (srebrna)'''
|'''kara  (srebrna)'''


Line 317: Line 360:


- 7.22.55
- 7.22.55
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Pāñcalya'''''
|
 
====== '''''Pāñcalya''''' ======
(?)
(?)
|'''tarantowa'''
|'''tarantowa'''
Line 332: Line 376:


- 7.22.45
- 7.22.45
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Pāṇḍya'''''
|
====== '''''Pāṇḍya''''' ======
|'''siwa  (szpak różany)'''
|'''siwa  (szpak różany)'''


Line 343: Line 389:


- 7.22.59
- 7.22.59
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''paṭaccarahantṛ''''' (pogromca  złodziei)
|
====== '''''paṭaccarahantṛ''''' ======
(pogromca  złodziei)
|'''szampańska'''
|'''szampańska'''


Line 352: Line 401:


- 7.22.53
- 7.22.53
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Rathasena'''''
|
====== '''''Rathasena''''' ======
|'''tarantowa'''
|'''tarantowa'''


Line 363: Line 414:


- 7.22.52
- 7.22.52
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Rocamāna'''''
|
====== '''''Rocamāna''''' ======
|'''tarantowa  (płatki śniegu)'''
|'''tarantowa  (płatki śniegu)'''


Line 372: Line 425:


- 7.2.40
- 7.2.40
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Sahadeva'''''
|
====== '''''Sahadeva''''' ======
|'''kara'''
|'''kara'''


Line 383: Line 438:


- 7.22.4
- 7.22.4
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Sahadeva'''''  (''Jārāsaṃdhi'')
|
====== '''''Sahadeva'''''  ======
(''Jārāsaṃdhi'')
|'''tarantowa'''   
|'''tarantowa'''   


Line 396: Line 454:


- 7.2.41
- 7.2.41
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Satyadhṛti'''''  (''Saucitti'')
|
====== '''''Satyadhṛti'''''  ======
(''Saucitti'')
|'''kasztanowa'''
|'''kasztanowa'''


Line 409: Line 470:


- 7.22.29, 7.22.32
- 7.22.29, 7.22.32
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Satyadhṛti ''''' (''Kṣaimi'')
|
====== '''''Satyadhṛti ''''' ======
(''Kṣaimi'')
|'''srokata'''
|'''srokata'''


Line 420: Line 484:


- 7.22.48
- 7.22.48
|
|
|
|
|
|-
|-
| '''''Simhasena'''''  (''Pāñcalya'')
|  
====== '''''Simhasena'''''  ======
(''Pāñcalya'')
|'''srokata'''
|'''srokata'''


Line 431: Line 498:


- 7.22.43
- 7.22.43
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Sudāman'''''
|
====== '''''Sudāman''''' ======
|'''srokata  (sabino)'''
|'''srokata  (sabino)'''


Line 442: Line 511:


- 7.22.42
- 7.22.42
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Sukṣatra''''' (''Kosala'')
|
====== '''''Sukṣatra''''' ======
(''Kosala'')
|'''kasztanowa'''
|'''kasztanowa'''


Line 453: Line 525:


- 7.22.47
- 7.22.47
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Śaṅkha''''' lub '''''Uttara'''''
|
 
====== '''''Śaṅkha''''' lub '''''Uttara''''' ======
('''ojciec''': ''Virāṭa'')
('''ojciec''': ''Virāṭa'')
|'''izabelowata  (palomino)'''
|'''izabelowata  (palomino)'''
Line 464: Line 537:


- 7.22.10
- 7.22.10
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Śaibya'''''
|
====== '''''Śaibya''''' ======
|'''kara'''
|'''kara'''


Line 477: Line 552:


- 7.22.51
- 7.22.51
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Śikhaṇḍin'''''
|
====== '''''Śikhaṇḍin''''' ======
|'''kasztanowa'''
|'''kasztanowa'''


Line 488: Line 565:


- 7.22.14
- 7.22.14
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Śreṇimant'''''
|
====== '''''Śreṇimant''''' ======
|'''kremowa  (cremello)'''
|'''kremowa  (cremello)'''


Line 499: Line 578:


- 7.22.30
- 7.22.30
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Śukla'''''
|
====== '''''Śukla''''' ======
|'''siwa'''
|'''siwa'''


Line 508: Line 589:


- 7.22.49
- 7.22.49
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Vārddhakṣemi'''''
|
====== '''''Vārddhakṣemi''''' ======
|'''szampańska'''
|'''szampańska'''


Line 517: Line 600:


- 7.22.28
- 7.22.28
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Virāṭa'''''
|
====== '''''Virāṭa''''' ======
|'''perłowa  (perlino)'''
|'''perłowa  (perlino)'''


Line 526: Line 611:


- 7.22.9
- 7.22.9
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Yudhiṣṭhira'''''
|
====== '''''Yudhiṣṭhira''''' ======
|'''złotoszampańska'''
|'''złotoszampańska'''


Line 537: Line 624:


- 7.22.5, 7.22.61
- 7.22.5, 7.22.61
|
|
|
|
|
|-
|-
|'''''Yuyudhāna'''''
|
====== '''''Yuyudhāna''''' ======
|'''myszata'''
|'''myszata'''


Line 546: Line 635:


- 7.22.2, 7.73.11
- 7.22.2, 7.73.11
|
|
|
|
|
|}
|}
[[Category:Bohaterowie]]
[[Category:Bohaterowie]]

Revision as of 08:37, 19 July 2021

Bohaterowie eposu identyfikowani są z maścią swych koni, co czasem znajduje odzwierciedlenie w ich imionach, np. Drona nazywany jest Krwawokonnym (Droṇa – Śonāśva), a Ardźuna Białowierzchowcowym (Arjuna – Śvetavāhana). Opis maści koni bohaterów po stronie Pandawów przedstawia MBh 7.22, dodatkowe fragmenty rozsiane są po całym tekście. Maść koni najczęściej wyrażona jest przez jej porównanie z kwiatem, ptakiem, zwierzęciem lub jakimś innym obiektem o charakterystycznej barwie. Dzięki temu opisy maści koni dużo wnoszą do metaforyki kolorystycznej eposu w ogólności. Zwracają uwagę na to, jakim obiektom przypisywano znaczące kolory i jaką paletą barw posługiwali się bardowie. W tabeli, tam gdzie jest to możliwe, umieszczamy zdjęcia obiektów, które służą za metaforę źródłową koloru (źródło barwy) i podajemy współczesną możliwą nomenklaturę maści (kasztanowa, siwa, szampańska itd.). W opisie podane są również przykładowe cytowania w tekście.

Maści koni bohaterów

imię maść obrazek źródło barwy przykład
Abhimanyu
kasztanowa

- płowa, czerwonobrązowa (piśaṅga),

- 7.7.26

Arjuna
siwa

- biała (śveta),

- barwa czapli (balāka),

- 7.6.20, 7.75.31

Bhīma
gniada (sabino)

- barwa antylopy indyjskiej (ṛśya),

- brązowo-czarna, białe nogi i podbrzusze,

- 7.22.2

Bhīṣma
siwa

- biała (śveta),

- 6.78.12

Bṛhatkṣatra
izabelowata (palomino)

- przydymiona słoma / proso (palāladhūma),

- 7.22.17

Cekitāna
kremowa (cremello)

- brunatny jedwab (babhrukauśeya),

- 2.22.38

Citra
srokata

- pstrokata / cętkowana (citra),

- 7.22.56

Citrāyudha
złotoszampańska

- barwa kwiatu kimśuka (kiṃśukapuṣpa),

- konie w barwnych wieńcach (citramālya),

- 7.22.54

Candradeva
siwa jabłkowita (szpak)

- barwa księżyca (śaśāṅka),

- 7.22.50

Daṇḍadhāra
izabelowata (palomino)

- barwa pręcików lotosu (padmakiñjalka),

- barwa kępy pędów bambusa (śarakāṇḍanibha),

- 7.22.46

Daṇḍaketu
kremowa (cremello)

- barwa kurzego jaja (kukkuṭāṇḍa),

- 7.22.58

Dhṛṣṭadyumna
bułana (myszata)

- gołębia (pārāvata),

- 7.19.22, 7.22.33

Dhṛṣṭaketu
tarantowa (płatki śniegu)

- cętkowana (śabala),

- barwa jelenia czytala (sāraṅga),

- 7.22.15

Droṇa
jasnogniada

- krwista (śoṇa),

- 7.7.10

Drupada
kasztanowa (z gwiazdką)

- żółto-zielona, płowa, rudawa (hari),

- ze znakiem na pysku (lalāma),

- 7.22.6

Draupadeya
synowie Draupadi:

Prativindhya

    siwa (jabłkowita)

    - biała (śveta),

    - o czarnej grzywie (kṛṣṇagrīva),

    - 7.22.20

Sutasoma

    izabelowata (palomino)

    - barwa kwiatu fasoli mung (māṣapuṣpa),

    - 7.22.21

Śrutakīrti  

    kara

    - barwa piór kraski orientalnej (cāṣapatra)

    - 7.22.25

Śatānīka

    izabelowata (palomino)

    - barwa kwiatu damarzyku (śālapuṣpa),

    - barwa wschodzącego słońca (ādityataruṇa),

    - 7.22.23

Śrutasena

    kara

     - barwa pawiej szyi (mayūragrīva),

     - barwa pawia (mayūra),

    - konie mają złote jarzma (kāñcana, yoktṛ),

    - 7.22.24, 7.24.27

Ghaṭotkaca
srokata (calico tabiano)

- wielobarwna (nānāvarṇa),

- różnorodne kształty pyska (nānākṛtimukha),

- 7.7.60

Hemavarṇa

(ojciec: Rocamāna)

siwa (szpak różany)

- barwa płatków lotosu (puṣkarapatra),

- 7.22.57

Janamejaya

(Pāñcalya)

izabelowata (palomino)

- barwa kwiatu gorczycy (sarṣapapuṣpa)

- 7.22.44

Karṇa
myszata

- barwa jasnej chmury (pāṇḍurābhra),

- barwa gęsi indyjskiej (haṃsa),

- rydwan jak słońce między chmurami (7.2.36),

- 7.2.27, 7.107.25

Kāśirāja
myszata

- barwa żurawia stepowego (krauñca),

- złocista (hemavarṇa),

- 7.22.19, 7.22.31

Kekaya

(pięciu braci)

ciemnogniada

- barwa czerwca szelakowego (indragopaka),

- 7.22.11

Kṣatradeva
siwa (szpak różany)

- barwa lotosu (padma),

- o białych plamach wokół oczu (mallikākṣa),

- 7.22.18

Kuntibhoja (Purujit)
tarantowa

- z czarną plamą wokół oczu (indrāyudha),

- 2.22.39

Nakula
szampańska

- papuzia (śukapatra),

- 7.22.3

Nīla
kara (srebrna)

- granatowa (nīla),

- 7.22.55

Pāñcalya

(?)

tarantowa

- barwa kwiatu fasoli mung (māṣa),

- pysk jak księżyc (candramukha),

- grzbiet jak jogurt (dadhipṛṣṭh),

- 7.22.45

Pāṇḍya
siwa (szpak różany)

- barwa kwiatu arusy (āṭarūṣakapuṣpa),

- białe lub różowe kwiaty z czerwonymi paskami,

- 7.22.59

paṭaccarahantṛ

(pogromca złodziei)

szampańska

- papuzia (śuka),

- 7.22.53

Rathasena
tarantowa

- barwa ciemnych kwiatów grochu (kalāyapuṣpa),

- w białe i miedziane pasy (śvetalohitarāji),

- 7.22.52

Rocamāna
tarantowa (płatki śniegu)

- barwa firmamentu  (antarikṣa) ozdobionego gwiazdami (tārakācitrita),

- 7.2.40

Sahadeva
kara

- czarna (kṛṣṇa),

- barwa chmury (megha),

- 7.22.4

Sahadeva

(Jārāsaṃdhi)

tarantowa

- cętkowana (karbura),

- o białych pęcinach (śitipāda),

- konie okryte złotą siatką (svarṇajāla),

- 7.2.41

Satyadhṛti

(Saucitti)

kasztanowa

- barwa jutrzenki (aruṇa),

- o białych pęcinach (śitipādā),

- konie w złotych napierśnikach (uraśchada, rukmapatra),

- 7.22.29, 7.22.32

Satyadhṛti 

(Kṣaimi)

srokata

- pstrokata (śabala),

- konie w złotych wieńcach (jāmbūnadasraja),

- 7.22.48

Simhasena

(Pāñcalya)

srokata

- barwa miedzianego zająca (śaśalohita),

- w białe pasy (pāṇḍurodgatarāji),

- 7.22.43

Sudāman
srokata (sabino)

- barwa łodygi lotosu (puṣkaranāla),

- pstrokata / cętkowana (citra),

- 7.22.42

Sukṣatra

(Kosala)

kasztanowa

- brzuch jak ruda kazarka (cakravākodara),

- konie w złotych wieńcach (hemamāla),

- 7.22.47

Śaṅkha lub Uttara

(ojciec: Virāṭa)

izabelowata (palomino)

- barwa kurkumy (hāridra),

- 7.22.10

Śaibya
kara

- barwa niebieskiej lilii (nīlotpala),

- konie noszą wielobarwne wieńce (citramālya),

- wielobarwny rydwan (citraratha),

- 7.22.51

Śikhaṇḍin
kasztanowa

- barwa niewypalonej gliny (āmapātra),

- miedziany wschód słońca (tāmrāruṇa),

- 7.22.14

Śreṇimant
kremowa (cremello)

- barwa jedwabiu (kauśeya),

- grzbiet pokryty złotem (rukmapṛṣṭhāvakīrṇa),

- 7.22.30

Śukla
siwa

- biała (śukla),

- 7.22.49

Vārddhakṣemi
szampańska

- barwa snopka słomy / prosa (palālakāṇḍa),

- 7.22.28

Virāṭa
perłowa (perlino)

- barwa kwiatów patala (pāṭalapuṣpa),

- 7.22.9

Yudhiṣṭhira
złotoszampańska

- złotawa (suvarṇa)

- konie przyozdobione czystym złotem (hemottamapraticchanna),

- 7.22.5, 7.22.61

Yuyudhāna
myszata

- stalowa / srebrna (rajata),

- 7.22.2, 7.73.11