Category:Wielkie Ofiary (śrauta): Difference between revisions

From en-MahabharataWiki
Jump to navigationJump to search
imported>AndBab
No edit summary
imported>AndBab
No edit summary
 
(11 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
Nazwy szyków sugerują ich kształty. Nie ma jednak pewności, czy takie szyki były kiedykolwiek stosowane podczas walki. Pewne jest natomiast, że wywodzący się z tradycji bramińskiej bardowie byli obeznani z ofiarami wedyjskimi i sporządzanymi podczas nich ołtarzami. Szyki opisywane przez nich mogły być wzorowane właśnie na tych ołtarzach. Jednym z nich jest ołtarz w postaci lecącego sokoła (''śyena'') stosowany podczas ceremonii ogniowych (Tachikawa, Bahulkar i Kolhatkar 2001). Mógł być on wzorem dla szyku sokoła występującego w MBh. Podobnie szyki geometryczne (koła, dysku, księżyca, półkola) mogą mieć swój pierwowzór w kształtach palenisk. Aby dostrzec te korelacje warto przyjrzeć się szczegółowo wielkim ofiarom ogniowym przedstawionym w tekstach śrauta. W organizacji placu ofiarnego, w kształcie ołtarzy ogniowych i stosowanych przez braminów utensyliów można dostrzec pewne paralele z opisami batalistycznymi. Możemy więc przypuszczać, że znajomość procedur ofiarnych rekompensowała bardom brak przygotowania militarnego. Bliskie ich życiu ceremonie ofiarne stawały się pryzmatem, przez który kształtowali opisy batalistyczne.
Wokół ofiary (''yajña, homa, hotra'') jako centrum życia rodzinnego i społecznego narosła potężna literatura liturgiczna, egzegetyczna i techniczna. Informacje o ofiarach wedyjskich odnajduje się we fragmentach czterech Wed (''saṃhita'') przeznaczonych do recytacji podczas tych ceremonii. Następnie temat rozwinięty został w brahmanach zajmujących się spekulacjami na temat ofiar. Jednak w pełni ustalony, drobiazgowy opis schematu ofiar pojawia się dopiero w kalpasutrach (''kalpasūtra,'' VI-IV p.n.e.) stanowiących jedną z sześciu wedang. Pośród nich odnajdujemy:
Wokół ofiary (''yajña, homa, hotra'') jako centrum życia rodzinnego i społecznego narosła potężna literatura liturgiczna, egzegetyczna i techniczna. Informacje o ofiarach wedyjskich odnajduje się we fragmentach czterech Wed (''saṃhita'') przeznaczonych do recytacji podczas tych ceremonii. Następnie temat rozwinięty został w brahmanach zajmujących się spekulacjami na temat ofiar. Jednak w pełni ustalony, drobiazgowy opis schematu ofiar pojawia się dopiero w kalpasutrach (''kalpasūtra,'' VI-IV p.n.e.) stanowiących jedną z sześciu wedang. Pośród nich odnajdujemy:


- śrautasutry (''śrautasūtra'') omawiające wielkie ceremonie ofiarne,
* śrautasutry (''śrautasūtra'') omawiające wielkie ceremonie ofiarne,
 
* gryhjasutry (''gṛhyasūtra'') przedstawiające rytuał domowy,
- gryhjasutry (''gṛhyasūtra'') przedstawiające rytuał domowy,
* dharmasutry (''dharmasūtra'') pouczające o regułach życia i codziennych praktykach,
 
* śulbasutry (''śulbasūtra'') objaśniające geometrie placu ofiarnego,
- dharmasutry (''dharmasūtra'') pouczające o regułach życia i codziennych praktykach,
* pitrymedhasutry (''pitṛmedhasūtra'') rozważające obrządek pośmiertny.
 
- śulbasutry (''śulbasūtra'') objaśniające geometrie placu ofiarnego,
 
- pitrymedhasutry (''pitṛmedhasūtra'') rozważające obrządek pośmiertny.
 


Śrautasutry treściowo bliskie są brahmanom, stanowiąc systematyczną prezentację materiału w nich zawartego. Brahmany tłumaczą pochodzenie, powstanie i znaczenie ofiary, w kolejności opisu podążają za komentowaną samhitą, natomiast sutry zawierają systematyczny opis kolejnych rytuałów oraz ich etapów w naturalnej kolejności przebiegu. Śrautasutry, które można nazwać encyklopediami wedyjskiego rytu ofiarnego, przynależą do szkół (''śākhā''), które trzymały pieczę nad tekstami wedyjskimi. Każda z nich, wraz z innymi warstwami literatury, przypisana jest którejś samhicie[1]:


Śrautasutry treściowo bliskie są brahmanom, stanowiąc systematyczną prezentację materiału w nich zawartego. Brahmany tłumaczą pochodzenie, powstanie i znaczenie ofiary, w kolejności opisu podążają za komentowaną samhitą, natomiast sutry zawierają systematyczny opis kolejnych rytuałów oraz ich etapów w naturalnej kolejności przebiegu. Śrautasutry, które można nazwać encyklopediami wedyjskiego rytu ofiarnego, przynależą do szkół (''śākhā''), które trzymały pieczę nad tekstami wedyjskimi. Każda z nich, wraz z innymi warstwami literatury, przypisana jest którejś samhicie.


== Teksty wedyjskie związane z wielkimi ofiarami ==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| rowspan="3" |
| rowspan="3" |
| colspan="2" rowspan="2" |'''''Ṛg'''''
! colspan="2" rowspan="2" style="text-align: center;"|'''''Ṛg'''''
| colspan="4" |'''''Yajur'''''
! colspan="4" style="text-align: center;"|'''''Yajur'''''
| colspan="2" |'''''Sāma'''''
! colspan="2" style="text-align: center;"|'''''Sāma'''''
|'''''Atharva'''''
! style="text-align: center;"|'''''Atharva'''''
|-
|-
| colspan="3" |'''czarna'''  
! colspan="3" style="text-align: center;"|'''czarna''' '''(''kṛṣṇa'')'''
 
! style="text-align: center;"|'''biała''' '''(''śukla'')'''
'''(''kṛṣṇa'')'''
! rowspan="2" style="text-align: center;"|'''''kauthuma'' ''rāṇāyanīya'''''
|'''biała'''
! rowspan="2" style="text-align: center;"|'''''jaiminīya'''''  
 
! rowspan="2" style="text-align: center;"|'''''paippalāda'''''  
'''(''śukla'')'''
| rowspan="2" |'''''kauthuma'' ''rāṇāyanīya'''''
| rowspan="2" |'''''jaiminīya'''''  
| rowspan="2" |'''''paippalāda'''''  
|-
|-
|'''''śākala'''''
! style="text-align: center;"|'''''śākala'''''
|'''''vāskala'''''
! style="text-align: center;"|'''''vāskala'''''
|'''''kaṭhaka'''''
! style="text-align: center;"|'''''kaṭhaka'''''
|'''''maitrāyāṇīya'''''
! style="text-align: center;"|'''''maitrāyāṇīya'''''
|'''taittirīya'''
! style="text-align: center;"|'''taittirīya'''
|'''''vājasaneya'''''
! style="text-align: center;"|'''''vājasaneya'''''
|-
|-
|'''brāhmaṇa'''
! style="text-align: center;"|'''brāhmaṇa'''
|Aitareya
|Aitareya
|Kauṣītaki
|Kauṣītaki
Line 55: Line 44:
|Gopatha
|Gopatha
|-
|-
|'''''śrauta'''''
! style="text-align: center;"|'''''śrauta'''''
|''Āśvalāyana''
|''Āśvalāyana''
|''Śāṅkhāyana''
|''Śāṅkhāyana''
Line 70: Line 59:
''Vaikhānasa''
''Vaikhānasa''


''Vādhūla'' [2]
''Vādhūla''<ref>Nazwy tekstów wzięły się od imion sześciu założycieli szkół.</ref>
|Kātyāyana
|Kātyāyana
|''Lāṭyāyana Drāhyāyana'' ''Maśaka''
|''Lāṭyāyana Drāhyāyana'' ''Maśaka''
Line 76: Line 65:
|''Vaitāna''
|''Vaitāna''
|-
|-
|'''''śulba'''''
! style="text-align: center;"|'''''śulba'''''
|
|
|
|
Line 91: Line 80:
|  
|  
|}
|}
----[1] Na podstawie (Mylius i Mylius 2004:28), (Gonda 1977:490).


[2] Nazwy tekstów wzięły się od imion sześciu założycieli szkół.
* <small>Przygotowane na podstawie: Mylius i Mylius 2004:28<ref>Mylius, Klaus, i Klaus Mylius. 2004. ''Historia literatury staroindyjskiej''.</ref>, Gonda 1977:490<ref>Gonda, Jan. 1977. ''The Ritual Sutras''. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.</ref>.</small>
 
== Zagadnienia ==
 
* [[Ofiarnik, oficjanci i plac ofiarny]]
* [[Dary i sprzęty ofiarne]]
* [[Rodzaje wielkich ofiar]]
 
== Przypisy ==


[[Category:Rytuały i praktyki religijne]]
[[Category:Rytuały i praktyki religijne]]

Latest revision as of 15:02, 26 July 2021

Wokół ofiary (yajña, homa, hotra) jako centrum życia rodzinnego i społecznego narosła potężna literatura liturgiczna, egzegetyczna i techniczna. Informacje o ofiarach wedyjskich odnajduje się we fragmentach czterech Wed (saṃhita) przeznaczonych do recytacji podczas tych ceremonii. Następnie temat rozwinięty został w brahmanach zajmujących się spekulacjami na temat ofiar. Jednak w pełni ustalony, drobiazgowy opis schematu ofiar pojawia się dopiero w kalpasutrach (kalpasūtra, VI-IV p.n.e.) stanowiących jedną z sześciu wedang. Pośród nich odnajdujemy:

  • śrautasutry (śrautasūtra) omawiające wielkie ceremonie ofiarne,
  • gryhjasutry (gṛhyasūtra) przedstawiające rytuał domowy,
  • dharmasutry (dharmasūtra) pouczające o regułach życia i codziennych praktykach,
  • śulbasutry (śulbasūtra) objaśniające geometrie placu ofiarnego,
  • pitrymedhasutry (pitṛmedhasūtra) rozważające obrządek pośmiertny.


Śrautasutry treściowo bliskie są brahmanom, stanowiąc systematyczną prezentację materiału w nich zawartego. Brahmany tłumaczą pochodzenie, powstanie i znaczenie ofiary, w kolejności opisu podążają za komentowaną samhitą, natomiast sutry zawierają systematyczny opis kolejnych rytuałów oraz ich etapów w naturalnej kolejności przebiegu. Śrautasutry, które można nazwać encyklopediami wedyjskiego rytu ofiarnego, przynależą do szkół (śākhā), które trzymały pieczę nad tekstami wedyjskimi. Każda z nich, wraz z innymi warstwami literatury, przypisana jest którejś samhicie.

Teksty wedyjskie związane z wielkimi ofiarami

Ṛg Yajur Sāma Atharva
czarna (kṛṣṇa) biała (śukla) kauthuma rāṇāyanīya jaiminīya paippalāda
śākala vāskala kaṭhaka maitrāyāṇīya taittirīya vājasaneya
brāhmaṇa Aitareya Kauṣītaki Kaṭha Taittirīya Bṛhad Pañcavimśa

Sadvimśa

Jaiminīya Śatyāyana Gopatha
śrauta Āśvalāyana Śāṅkhāyana Kāṭhaka / Yajña Mānawa Vārāha Baudhāyana

Bhāradvāja

Āpastamba

Hiraṇyakeśin

Vaikhānasa

Vādhūla[1]

Kātyāyana Lāṭyāyana Drāhyāyana Maśaka Jaiminīya Vaitāna
śulba Laugākṣi Mānava Vārāha Baudhāyana

Vādhūla Āpastamba

Hiraṇyakeśin

Kātyāyana
  • Przygotowane na podstawie: Mylius i Mylius 2004:28[2], Gonda 1977:490[3].

Zagadnienia

Przypisy

  1. ↑ Nazwy tekstów wzięły się od imion sześciu założycieli szkół.
  2. ↑ Mylius, Klaus, i Klaus Mylius. 2004. Historia literatury staroindyjskiej.
  3. ↑ Gonda, Jan. 1977. The Ritual Sutras. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.

Pages in category "Wielkie Ofiary (śrauta)"

The following 3 pages are in this category, out of 3 total.

D

O

R

Retrieved from "https://en-wiki.mahabharata.ckc.uw.edu.pl/index.php?title=Category:Wielkie_Ofiary_(śrauta)&oldid=2730"