View source for Category:Pāṇi-mukta – broń ciskana ręką

Do broni ciskanej ręką ''Agnipurāṇa'' (248.4) zalicza [[Tomara – włócznia|'''włócznię''' (''tomara'')]]. Jest to dość specyficzne, ponieważ w Grecji i na Bliskim Wschodzie była to broń przeważnie używana do walki wręcz. Jednak już u Homera spotykamy wiele przykładów jej ciskania. Terminy ''śakti, tomara, śūla'' występują w tekście obok siebie, co wskazuje, że nie mają one charakteru synonimicznego, jednak nie sposób na podstawie MBh określić różnice między nimi. Najbezpieczniej potraktować je jako bliżej nieokreślone kategorie broni drzewcowej.


'''Trójząb''' (''triśūla'') tylko raz pojawia się w księgach batalistycznych. Pozostałe użycia związane są z Śiwą – ''triśūla'' występuje jako jego insygnium. Termin ''paṭṭiśa'' może wskazywać na trójząb (broń o trzech ostrzach), jednak może też oznaczać po prostu włócznię. Uwzględniamy trójząb jako odrębną kategorię broni, gdyż pojawia się on we wczesnej ikonografii indyjskiej.


Dwa ostatnie terminy z tabeli mogą oznaczać dawną broń, która w czasach epickich stała się insygnium bóstw. Termin ''cakra'' oznacza koło (np. rydwanu) i to w tym znaczeniu występuje najczęściej w MBh. Jako bronią '''dyskiem''' włada jedynie Kryszna. Termin ''vajra'' oznacza grom, błyskawicę, piorun – czyli zjawisko atmosferyczne. Jako bronią '''piorunem''' włada Indra oraz bohaterowie, którym użyczył on swej mocy. W znaczeniu piorunu występuje w MBh termin ''kuliśa'', który w RV jeszcze oznacza topór Indry.

{| class="wikitable"
|'''nazwa polska'''
|'''nazwa sanskrycka'''
|'''liczba wzmianek w MBh'''
|'''typowy wygląd'''
|-
|[[Tomara – włócznia|włócznia]]
|''śakti'' 

''tomara'' 

''śūla'' 

''ṛṣṭi'' 
|(507)

157

138

58
|
|-
|trójząb (link)
|''triśūla'' 

''paṭṭiśa''
|6

(48)
|
|-
|dysk (link)
|''cakra'' 
|(330)
|
|-
|piorun (link)
|''vajra''

''kuliśa'' 
|(362)

2
|
|}
Liczba w nawiasie oznacza, że kategoria jest homonimem – ma również inne znaczenia, a więc liczba wzmianek nie jest ścisła.